İdari para cezalarının yazılmasına cezaya hükmeden kanunun öngördüğü durumun ortaya çıkmasıyla başlanır. Örneğin 07.11.1996 tarih ve 4207 Sayılı Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanunun 2. Maddesinin Birinci Fıkrasının ihlali. Yani kamuya açık kapalı alanlarda sigara içilmesine izin verilmesi ve bu durumun yetkili idarece tespit edilmesi. İkinci aşamada bu fiilin sonucunda yine aynı kanunda belirtilen cezanın uygulanması gerekir. Buda kanunun 5 Maddesinin 2. Fıkrasında ön görülmüştür. Ayrıca burada dikkat edilmesi gereken küçük bir detay da, kanunda belirtilen ceza miktarları her yıl Maliye Bakanlığının kanunda o yıl için belirlediği yeniden değerleme oranlarına göre yazılmalıdır. Yukarıdaki örneğimize göre uygulanması gereken idari para cezası 2018 yılı için 1.701 TL den 8.531 TL ye kadardır. Bu miktarlardan uygulanacak ceza tutarı cezayı uygulayan makama bırakılmıştır.
Bu aşamadan sonra sıra cezanın uygulanış ve tebliğine gelir. Cezaların yazımı için belirli bir şablon veya form olmasa da yararlanılacak ana metin 30.03.2005 tarih ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunudur. Bu açıdan uygulanan ve ilgiliye tebliğ edilecek ceza yazlarında Kabahatler Kanununda belirtilen ve aşağıda vereceğim hususların mutlaka belirtilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde uygulanan ceza muhatabın başvurması halinde mahkemece, şeklen uygun bulunmadığı için iptal edilir.
Kabahatler Kanunu gereği idari para cezası tebligat metinlerinde bulunması zorunlu hususlar.
• Kanun yoluna başvuru mercii, şekli ve süreleri
• Cezanın ödeme yeri ve süresi
• Peşin ödeme ve taksitlendirme imkânları
Bu hususları şöyle açıklamak gerekirse:
- Kanun yoluna başvuru mercii Sulh Hukuk hâkimlikleridir. Başvuru bizzat, yasal temsilci yada avukat aracılığı ile yapılabilir. İdari para cezasına itiraz etmek maksadıyla dava açma süresi, cezanın tebliğ tarihinden itibaren 15 takvim günüdür. Bu sürede mahkemeye başvuru yapılmaz ise ceza artık kesinleşmiş sayılır. Cezaya karşı açılacak davanın hangi idareye karşı açılacağı da açıkça belirtilmelidir.
- Cezaların ödeme yeri genellikle malmüdürlüğü/vergi daireleridir. Ödeme süresi tebliğ tarihinden itibaren 30 gündür.
- İdari para cezalarında 15 gün içerisinde belirtilen ödeme yerine ödeme yapıldığı takdirde peşin ödeme yapılmış sayılır. Ve cezada 1/4 oranında indirim yapılır. Ancak bu indirim Mahkemeye başvurulmaması halinde geçerlidir.
Ancak cezanın indirimli olarak peşin ödenmesi Mahkemeye başvurma hakkından vazgeçildiği anlamına da gelmez. Kişi cezayı 15 gün içinde indirimli olarak öder. Ve sonra Mahkemeye de yine aynı 15 günlük süre geçmeden başvurabilir. Veya 15 gün içinde önce mahkemeye sonra ödemeye gidebilir. Bu noktadan sonra gidilecek yolu mahkemenin cezayı iptal edip etmeme durumu belirler.
Mahkeme cezayı iptal ederse cezanın geri ödenmesi hükmünde verilmesi gerekir. Bu yüzden mahkemeye başvuru itiraz dilekçesinde cezanın peşin olarak ödendiği belirtilerek geri ödeme talep edilir.
Şayet mahkeme idari para cezasını iptal etmez ise indirimli ödenen cezanın ödenmeyen kalan kısmı mahkeme kararının kesinleşmesine takiben tahsil edilir. Sonuçta cezanın indirimli olarak ödenmesi şarlarından biri olan mahkemeye başvurmama şartı ortadan kalktığı için cezanın tamamı tahsil edilmesi sağlanmış olur. Örneğin 2000 TL ceza tutarı indirimli olarak ödeme tutarı 1500 TL dir. Mahkemeye başvurulduğu ve ceza mahkeme iptal etmediği takdirde kalan 500 TL nin mahkeme kararından sonra tahsili için yeniden işlem başlatılır.
İdari para cezalarını uygulamaya yetkili makamlar tarafından uygulanan yaptırımlar PTT yoluyla ilgililere tebliğ edilir.
Ödeme süresi idari para cezalarında 30 gündür. Ancak dikkat edilmesi gereken nokta tebliğ tarihinden itibaren ilk 15 günden sonra ödeme yapılırsa indirimli ödeme imkanı ortadan kalkar. Tebliğ tarihinden itibaren 30 günlük süre içinde cezanın muhatabı cezayı ödeyebilir veya taksitlendirme için başvurabilir. Ödeme yapılmış ise ödeme belgesinin (dekont) bir örneğinin cezayı uygulayan idareye elden ulaştırılması ve idarenin bilgilendirilmesi gerekir.
Şayet 30 günlük süre içinde ödeme yapılmaz ise idare tarafından cezanın tahsili için ilgili kanun kapsamında işlem başlatılır,
Bu ön bilgileri doğrultusunda İdari para cezalarının uygulanması konusunda yazı ve işlem örneklerini aşağıda paylaştığım bağlantıdan bulacaksınız.
30.03.2005 tarih ve 5326 sayılı Kabahatler Kanununa göre düzenlenen İdari Para Cezası Yazı ve Uygulama Örnekleri
Bu aşamadan sonra sıra cezanın uygulanış ve tebliğine gelir. Cezaların yazımı için belirli bir şablon veya form olmasa da yararlanılacak ana metin 30.03.2005 tarih ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunudur. Bu açıdan uygulanan ve ilgiliye tebliğ edilecek ceza yazlarında Kabahatler Kanununda belirtilen ve aşağıda vereceğim hususların mutlaka belirtilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde uygulanan ceza muhatabın başvurması halinde mahkemece, şeklen uygun bulunmadığı için iptal edilir.Kabahatler Kanunu gereği idari para cezası tebligat metinlerinde bulunması zorunlu hususlar.
• Kanun yoluna başvuru mercii, şekli ve süreleri
• Cezanın ödeme yeri ve süresi
• Peşin ödeme ve taksitlendirme imkânları
Bu hususları şöyle açıklamak gerekirse:
- Kanun yoluna başvuru mercii Sulh Hukuk hâkimlikleridir. Başvuru bizzat, yasal temsilci yada avukat aracılığı ile yapılabilir. İdari para cezasına itiraz etmek maksadıyla dava açma süresi, cezanın tebliğ tarihinden itibaren 15 takvim günüdür. Bu sürede mahkemeye başvuru yapılmaz ise ceza artık kesinleşmiş sayılır. Cezaya karşı açılacak davanın hangi idareye karşı açılacağı da açıkça belirtilmelidir.
- Cezaların ödeme yeri genellikle malmüdürlüğü/vergi daireleridir. Ödeme süresi tebliğ tarihinden itibaren 30 gündür.
- İdari para cezalarında 15 gün içerisinde belirtilen ödeme yerine ödeme yapıldığı takdirde peşin ödeme yapılmış sayılır. Ve cezada 1/4 oranında indirim yapılır. Ancak bu indirim Mahkemeye başvurulmaması halinde geçerlidir.
Ancak cezanın indirimli olarak peşin ödenmesi Mahkemeye başvurma hakkından vazgeçildiği anlamına da gelmez. Kişi cezayı 15 gün içinde indirimli olarak öder. Ve sonra Mahkemeye de yine aynı 15 günlük süre geçmeden başvurabilir. Veya 15 gün içinde önce mahkemeye sonra ödemeye gidebilir. Bu noktadan sonra gidilecek yolu mahkemenin cezayı iptal edip etmeme durumu belirler.
Mahkeme cezayı iptal ederse cezanın geri ödenmesi hükmünde verilmesi gerekir. Bu yüzden mahkemeye başvuru itiraz dilekçesinde cezanın peşin olarak ödendiği belirtilerek geri ödeme talep edilir.
Şayet mahkeme idari para cezasını iptal etmez ise indirimli ödenen cezanın ödenmeyen kalan kısmı mahkeme kararının kesinleşmesine takiben tahsil edilir. Sonuçta cezanın indirimli olarak ödenmesi şarlarından biri olan mahkemeye başvurmama şartı ortadan kalktığı için cezanın tamamı tahsil edilmesi sağlanmış olur. Örneğin 2000 TL ceza tutarı indirimli olarak ödeme tutarı 1500 TL dir. Mahkemeye başvurulduğu ve ceza mahkeme iptal etmediği takdirde kalan 500 TL nin mahkeme kararından sonra tahsili için yeniden işlem başlatılır.
İdari para cezalarını uygulamaya yetkili makamlar tarafından uygulanan yaptırımlar PTT yoluyla ilgililere tebliğ edilir.
Şayet 30 günlük süre içinde ödeme yapılmaz ise idare tarafından cezanın tahsili için ilgili kanun kapsamında işlem başlatılır,
Bu ön bilgileri doğrultusunda İdari para cezalarının uygulanması konusunda yazı ve işlem örneklerini aşağıda paylaştığım bağlantıdan bulacaksınız.
30.03.2005 tarih ve 5326 sayılı Kabahatler Kanununa göre düzenlenen İdari Para Cezası Yazı ve Uygulama Örnekleri