Bu hareketli günler yaşanırken ilginç bir gelişme meydana geldi. İstanbul Yeşilköy’de bulunan 5. Tayyare Alayı Komutanlığı’na ait iki Spitfire uçağı, 9 Şubat 1948’te yeni kurulan radar sistemlerinin testi için havalandı.
Trakya semalarında yapılan uçuşta amaç radarın menzilinin test edilmesinin yanı sıra pilotların radar kontrolörü ile koordinasyonlu çalışmasını sağlamaktı. İki uçaktan lider pozisyonunda Pilot Üsteğmen Talat Ülküüye, iki numara olarak da Astsubay Çavuş Kemal Menderes uçuyordu.
Edirne semalarına gelen uçaklar, kötü hava şartları nedeniyle uçuşlarını zorlukla sürdürebiliyordu. Bulut tavanı alçaldıkta, Spitfire’lar da alçalmaya başladı. Pilotlar nirengi alamadığı için Bulgaristan hava sahasına girmişlerdi.
UÇAKSAVAR ATEŞİ AÇILDI
Bulgar sınır güvenlik güçleri iki Türk uçağına önce uyarı ateşi açtı. Uçaklar hızlarını azalttılar, daha da alçaldılar. Ancak bu hareketi anlamayan Bulgar uçaksavar bataryaları bu sefer daha kuvvetli atış yapmaya başladılar. İki uçak da isabet vardı. Astsubay Çavuş Kemal Menderes uçağını Karadeniz’e yönlendirdi. Ancak hızla irtifa kaybediyordu. Denize mecburi iniş yaptı. Kokpitten çıksa da Astsubay Çavuş Menderes boğularak şehit oldu.
Üsteğmen Talat Ülküüye ise uçağını Bazapol bölgesindeki boş bir araziye indirmeyi başardı. Ancak balçığa saplanan uçak takla attı. Üsteğmen Ülkü, hafif yaralı olarak uçaktan çıktı. Gelen Bulgar askerleri Üsteğmen’i tutukladı.
Pilotlar, uçaksavar ateşinin başladığını Yeşilköy Radarı’na bildirmişti. Sonrasında ise haber alınamaması nedeniyle Türk makamları harekete geçti. Hemen Sofya Büyükelçiliği’ne haber verildi. Ne yazık ki Bulgaristan’dan kötü haber akşam saatlerinde Ankara ve İstanbul’a ulaştı. Bir pilotumuz şehit olmuştu.
MİTİNGLER DÜZENLENDİ
Olay Türkiye’deki gazetelere yansıdıktan sonra yurt çapında mitingler düzenlendi. Bulgaristan protesto edildi. Bulgar Dışişleri Bakanı Kolarov bu mitingleri ve gazetelerde çıkan haberleri bahane ederek, “Uçak hadisenin iki devlet arasındaki dostluğu bozmak isteyenler tarafından kullanılmak isteniyor” şeklinde açıklamalar yapıldı.
Tüm bunlar yaşanırken konu Meclis’e taşınır ve Diyarbakır milletvekili Vedat Dicleli’nin Dışişleri Bakanı Necmettin Sadak’a yönelttiği sözlü soru üzerine Bakan olayı tüm açıklığıyla dile getirdi. 20 Şubat 1948 tarihinde de Bulgaristan devletine resmi nota verilir.
ŞEHİT PİLOTUN CENAZESİ ALINDI
21 Şubat 1948’de şehit pilotumuz sınırda Türk yetkililere teslim edildi. Edirne ile Lüleburgaz’da cenaze merasimle karşılandı. Astsubay Çavuş Kemal Menderes’in cenazesi İstanbul’a ulaştığında ise büyük bir kalabalık eşliğinde devlet töreni ile Edirnekapı Şehitliğine defnedildi. Üsteğmen Talat Ülküüye de bir gün sonrasında Türkiye’ye iade edildi.
OLAY TEKRAR EDİYOR!
Şubat ayında yaşanan olaylar, Bulgar tarafının özür dilemesi ile kapanmıştı. Ancak Temmuz ayında farklı bir olay daha meydana geldi. Hava Pilot Astsubay Üstçavuş, İstanbul Yeşilköy'den Spitfire uçağı ile 22 Temmuz 1948 tarihinde havalanmış ve sınırda uçuş gerçekleştiriyordu. Bulgaristan uçaksavarları ikaz etmeden ateş etmeye başladı.
Mermiler, Spitfire uçağını yakıt tankına isabet etti. Uçak düz uçuşuna devam ediyordu. Pilot Tuna, İstanbul Yeşilköy'e dönme kararı aldı. Ancak hızla yakıt kaybediyordu. Uçak son yaklaşmada iyice yakıtsız kalmıştı. Motor durdu. Tuna, süzülerek piste yetişti. Ancak uçak kırım yaptı. Kokpit.aero'ya bu fotoğraf oğlu Çetin Tuna tarafından gönderildi:
